سرگذشت و شهادت هشتمین امام شیعیان

علی گلزاده غفوری ۲۵ اردیبهشت ۱۳۰۲ هجری شمسی در قزوین به دنیا آمد. وی حقوقدان، مجتهد، نویسنده و استاد دانشگاه و از روحانیون خوشنامی بود که فعالیت‌های سیاسی اش را از زمان شاه آغاز کرد.

تحصیلات
او در نجف اشرف تحصیل کرده بود. وی از معدود روحانیونی بود که در سالهای قبل از انقلاب ۱۳۵۷ در کنار تحصیلات دینی در رشته حقوق قضایی نیز به تحصیل پرداخته و دکترای خود را در این رشته از دانشگاه سوربن در فرانسه اخذ نموده بود. او به زبانهای عربی و فرانسه مسلط بود.

پیش از انقلاب اسلامی
گلزاده غفوری دبیر زبان انگلیسی و فقه و عربی و اخلاق در مدرسه علوی بود سال‌ها به خاطر فعالیت‌های مبارزاتی و آزادی‌خواهانه در دوران حکومت پهلوی به منطقه کیلان در دماوند تبعید شد.
وی در دهه پنجاه همراه با سید محمد بهشتی، محمدجواد باهنر و سید رضا برقعی نگارش تعلیمات دینی و معارف اسلامی دبیرستان و دبستان در نظام جدید آموزش و پرورش زمان شاه را آغاز کرد.

پس از انقلاب اسلامی
علی گلزاده غفوری در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی با ۱٫۵۵۳٫۱۸۵ رای به عنوان چهارمین نماینده (بعد از محمود طالقانی، بنی‌صدر و منتظری) از استان تهران انتخاب شد. وی که از سوی اعضای خبرگان به عضویت شورای پنج نفره بررسی و تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان انتخاب شد، هم‌زمان از اعضای اصلی شورای سه نفره هماهنگی مجلس خبرگان بود.
وی در مجلس خبرگان قانون اساسی به اتفاق آیت‌الله طالقانی و مرتضی حائری یزدی و عزت‌الله سحابی از جمله کسانی بود که به ولایت فقیه رای منفی داد. غفوری با بسیاری از موارد قانون اساسی که به پیش‌نویس قانون اساسی اضافه شد، مخالفت کرد. وی در برابر فراکسیون آقایان منتظری و بهشتی و آیت که در مقام جا انداختن اصل ولایت فقیه در قانون اساسی بودند شاخص‌ترین روحانی مخالف بود و آشکارا به اصل ولایت فقیه رای منفی داد.
به اعتقاد احمد سلامتیان نماینده دور اول مجلس شورای اسلامی او از طرفداران آن طرز تفکری بود که به نوعی صحبت از «جمهوری دموکراتیک اسلامی» می‌کردند. مسئله‌ای که مهندس بازرگان هم آن را قبل از رای‌گیری ۱۲ فروردین مطرح کرد، اما آیت‌الله خمینی «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد» را گفت.
به اعتقاد احمد سلامتیان گلزاده غفوری نه با اصل پنجم قانون اساسی موافق بود، نه با دادن یک مقام ویژه قدرت به روحانیت در امر حکومت اعتقادی داشت او به ویژه با اصل ۱۱۰ قانون اساسی و دادن فرماندهی کل قوا مخالفت می‌کرد. غفوری با بسیاری از موارد قانون اساسی که به پیش‌نویس قانون اساسی اضافه شد، مخالفت کرد.
آثار وی عبارتند از:
• سرگذشت و شهادت هشتمین امام شیعیان امام رضا علیه السلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۳، ص. ۹۲ ص٫
• موقعیت زنان در قرآن، الفتح، ۱۳۵۳، ص. ۱۱۵ ص٫
• انفال یا ثروت‌های عمومی
• خطوط اصلی در نظام اقتصادی اسلام
• اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر
• نقدی بر لایحه قصاص
• نظامات اجتماعی در اسلام
• ضرورت بازنگری فقهی و سیر تحول فقاهت و اجتهاد
• کوششی در راه تبیین و تفکر در مورد توحید
• قضا در اسلام و نظام قضایی منسوب به اسلام
• پایه‌های اصلی دعوت اسلام