سفر بسوی ماه

استاد سيدهادى خسروشاهى، در سال 1317 شمسی در تبريز، در خاندانى آراسته به دين و علم و فقاهت به دنيا آمد. سه قرن حيات و كوشش علمى و فقهى اجداد وى كه جملگى از علمای بزرگ و فقهای نامدار ايران و عراق در دوران خود بوده ‌اند، اين حقيقت را به‌ خوبى روشن ‏می سازد.

پدر وى، آيت ‏اللَه سيدمرتضى خسروشاهى - از اجلّه علما و فقها و مراجع صاحب رساله آذربايجان - تحصيل كرده نجف بود. از وى علاوه بر رساله عمليه، كتاب «نثارات الكواكب على خيارات المكاسب» و كتاب «حديث الغدير» در نجف و تبريز و قم، چاپ شده است. ايشان تأليفات ديگرى نيز در فقه و اصول و مواعظ در (4 جلد) دارند كه مخطوط و موجود است. علاوه بر استاد دو فرزند ديگر آيت ‏اللَه سيد مرتضى خسروشاهى، یعنی آيت ‏اللَه سيدابو الفضل خسروشاهى و آيت ‏اللَه سيداحمد خسروشاهى از معاريف علما و فقهای قم و تبريز بوده اند و در دو دهه اخير به رحمت حق پيوسته اند.

پدر آيت ‏اللَه سيدمرتضى، آيت ‏اللَه سيداحمد خسروشاهى از علماى بزرگ عصر مشروطيت در آذربايجان بود، از ایشان آثارى در زمینه فقه و اصول به جای مانده كه بعضى از آن ها در حواشى كتاب والدش (تقريرات بحث التعادل و التراجيح شيخ انصارى) درنجف به چاپ رسيده است. در جريانات نهضت مشروطه، وى هوادار «خط سوم» و در واقع بدون ورود علنى در ميدان مبارزه سياسى، خواستار «مشروطه مشروعه» بوده و به همين دليل مدتى نيز به‏ عنوان اعتراض به اوضاع جارى، به نجف اشرف هجرت كرد.

پدر آيت ‏اللَه سيداحمد، آيت ‏اللَه سيدمحمد خسروشاهى از شاگردان ممتاز و از تلامذه عالي مقدار محقق بزرگوار و يگانه دوران،شيخ مرتضى انصارى بود كه تقريرات وى از بحث استادش در موضوع «تعادل و تراجيح» همراه «رساله باقريه» در فقه و رساله ‌اى در «تقيه» و رساله ديگرى در «حقيقت شرعيه»، جمعاً در 400 صفحه در قطع رحلى و بزرگ در سال 1310 قمری در نجف اشرف به طبع رسيده است.

پدر آيت ‏اللَه سيدمحمد، آيت ‏اللَه سيدعلى خسروشاهى و پدر او آيت ‏اللَه سيدابوالحسن خسروشاهى، به شهادت كتب تراجم و رجال، جملگى از علمای بزرگ و فقهای نامدار عصر خود بوده‏ اند.

مرحوم شيخ محمد رازى صاحب كتاب «آثار الحجة» در جلد دوم كتاب خود در مورد اين بزرگواران مى‏ نويسد : «تمامى اسلاف اين خاندان، به تقوى و علم و پرهيزكارى و طهارت و پاكى و ايثار و بذل در راه دعوت به خدا و ارشاد مردم به تعاليم اسلامى معروفند و چرا چنين نباشد در حالى كه آنان از خاندان اهل بيت هستند و نسب آنان به امام حسين بن على بن ابيطالب ‏عليه ‏السلام مى ‏رسد ... » .

استاد بیش از 80 جلد کتاب به زبان فارسی و عربی (علاوه بر صدها مقاله در نشريات اسلامى ايران و جهان اسلام) تألیف کرده اندكه بيش از 40 جلد آن، تاكنون بارها در داخل و خارج منتشر شده و بعضى از آن ها بيش از 30 بار تجديد چاپ شده اند. علاوه بر تأليفات و ترجمه‏ ها، 120 جلد كتاب ديگر نيز با تحقيق، توضيح و يا مقدمه و اشراف ايشان در ايران و ايتاليا و مصر و ... چاپ و منتشر شده است .

از جمله آثار استاد، ترجمه و تحقيق «امام على صداى عدالت انسانى» استاد جرج جرداق در 5 جلد و 3000 صفحه است كه تاکنون ده ها بار و در ده‌ ها هزار نسخه چاپ شده است. تدوين و تحقيق و نشر مجموعه آثار سيدجمال ‏الدين حسينى(افغانى) در 10 جلد، در بيش از 3000 صفحه در ايران و مصر، يكى از خدمات ارزنده دیگر استاد و در واقع، محصول نيم قرن تلاش و كوشش و تحقيق و بررسى در كشورهاى اسلامى و عربى است.
و...