ناشر آثار معارف اسلامی و علوم دینی

کتاب «اندیشمند مصلح؛ مالک بن نبی» در سرای اهل قلم خانه کتاب رونمایی شد

اشعری: کتاب آسیب‌شناسی نظام اسلامی را به تصویر می‌کشد.

566

آیین رونمایی از ویراست جدید کتاب «اندیشمند مصلح؛ مالک بن نبی» نوشته اسعد سمحرانی با ترجمه زنده‌یاد صادق آئینه‌وند عصر امروز دوشنبه ۱۷ آبان با سخنرانی علی‌اکبر اشعری محمدحسن زورق حسین رویوران در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

رفتار نفاق‌آمیز آفت عقب ماندگی جامعه اسلامی
رویوران در این نشست با بیان اینکه مالک بن نبی به دنبال پاسخ به این سوال است که اسلامی که در گذشته توانسته تمدن‌ساز باشد چرا اکنون نمی‌تواند نقش خود را ایفا کند؟ گفت: او به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا اشکال از دین است یا  در نوع اجرای آن؟ بنابراین نبی به دنبال این است که به مجموعه‌ای از نیازهای اجتماعی در این باره پاسخ دهد.

به گفته وی مالک بن نبی در نخستین کتابش می‌گوید که مشکل اسلام از صفین شروع می‌شود و تمام شکست‌های تمدنی اسلام نقطه عطفش در این جنگ قرار دارد چراکه فرایند خلیفه سالاری و ارزش سالاری جای خود را به خویشاوند سالاری مادیت سالاری و … می‌دهد.
پتانسیل اسلام در دولت اموی و عباسی تمدن سازی خودش را ادامه می‌دهد اما آغاز انحطاطش نیز از همین جا آغاز می‌شود.

این پژوهشگر با بیان اینکه معاویه برای کسب قدرت بین مسلمانان دو دستگی ایجاد می‌کند گفت: مالک بن نبی نیز پس از مطالعاتش روی تاریخ اسلام به سوی مطالعات قرآنی می‌آید و می‌گوید اسلام وقتی شکوفا می‌شود که قرآن به جامعه برگردد و روح قرآن بر آن حاکم شود.
او همواره بر این موضوع تاکید می‌کند که چرا اکنون اسلام تمدن‌ساز نیست و چرا جامعه اسلامی تحت سلطه و استعمار عقب مانده است و سعی می‌کند به این موضوع با درک اشکالات موجود پاسخ دهد.

به گفته رویوران مالک بن نبی بزرگترین آفتی را که مسلمانان درگیر آن هستند را فردگرایی می‌داند و آن در مقابل جمع‌گرایی می‌داند.
بحث دیگر مالک این است که در جامعه اسلامی سقوط اخلاق در بازار رقابتی ناسالم به‌وجود می‌آید و جوامع اسلامی را به تباهی می‌کشاند و زمینه رخنه دشمنان به جامعه اسلامی را فراهم می‌کند.

این محقق با بیان اینکه یکی از آفات عقب ماندگی جامعه اسلامی رفتار نفاق آمیز است یادآور شد: ارتباط متوازن و متعادل میان بعد مادی و معنوی انسان یکی از پایه‌های تمدن‌سازی در اسلام است و اسلام درباره این تعادل و توازن سخن می‌گوید.
مالک بن نبی تاکید می‌کند که امروز فرهنگ غرب که فرهنگ مادی است در جامعه اسلامی غلبه کرده و این یکی از مشکلات جهان اسلام است.

رویوران اضافه کرد: این اندیشمند همچنین درباره محیط اجتماعی که باید با زینت‌های اخلاقی نیز مزین شود سخن می‌گوید.
او ۲۴ کتاب دارد که عمدتاً به زبان فرانسوی است.
البته در اواخر عمرش که در مصر زندگی می‌کرد و زبان عربی آموخته بود به زبان عربی نیز کتاب نوشته است که متاسفانه هیچ کدام به فارسی ترجمه نشده است.

وی با بیان این مسلمانان تحت تاثیر فرهنگ غرب به دنبال سوپرمن هستند گفت: اما بحث اسلام اصلاح جامعه است و تنها به اصلاح فرد اشاره ندارد چون به اعتقاد اسلام نمی‌توان بدون جامعه این عروج را انجام داد.

رویوران در بخش پایانی سخنانش گفت: نقطه آغاز شریعتی نقطه پایان مالک بن نبی بود.
یعنی در زمانی که شریعتی به فرانسه آمد مالک بن نبی از دنیا رفت.
مالک همواره دغدغه داشت که چگونه می‌توان انسان را ساخت.
او در کتاب‌هایش کوشیده به این سوال اساسی پاسخ دهد.

به تصویر کشیدن آسیب‌شناسی نظام اسلامی
اشعری در ادامه این نشست با اشاره به تلاش فرانسه برای اشغال الجزایر گفت: با وجود این تلاش‌ها باز این اتفاق نمی‌افتد چون به غیر از پشتوانه‌های حرکت مردمی جرقه‌های فکری که از قرآن و معارف اسلامی در بزرگان الجزایری مانند مالک بن نبی ایجاد شده بود موجب شد که استعمار با شکست مواجه شود.

وی با اشاره به این که مالک بن نبی بر شکل‌گیری نظام اجتماعی بر مبنای آموزه‌های دینی تاکید دارد گفت: او همواره به خطرات در پیش روی این نظام نیز توجه دارد.

اشعری با بیان اینکه کتاب حاضر سعی کرده با تکیه بر آرا ملک بن نبی آسیب‌شناسی نظام اسلامی را به تصویر بکشد افزود: نویسنده در کتاب در خلال توجه به عناصر مقوم نظام اسلامی به آسیب‌شناسی عوامل مخرب نیز پرداخته و به صورت کلی این کتاب‌ می‌تواند برای مخاطب ایرانی آموزنده باشد.

دغدغه نبی دنیای اسلام و مسایل پیش روی آن است
زورق نیز در ادامه این نشست بیوگرافی از مالک بن نبی ارائه کرد و افزود: مالک بن نبی در سال ۱۹۰۵ به دنیا آمد.
پدرش کارمند دولت بود و مادرش نیز برای کمک به خانواده کار می‌کرد.
به هر حال خانواده او با ادبیات و فرهنگ نا آشنا نبودند.
او در ۱۳ سالگی موفق به دریافت بورس شد و سپس در سال ۱۹۳۰ به فرانسه سفر کرد.
در آنجا نیز با سازمان وحدت جوانان مسیحی آشنا شده و تلاش می‌کند وارد سازمان شود اما موفق نمی‌شود.
او در سال ۱۹۳۱ در ۲۶ سالگی با همسرش که فرانسوی است ازدواج می‌کند.
در فرانسه نیز با لویی ماسینیون آشنا می‌شود اما ظاهرا این آشنایی برایش چندان خوشایند نیست.

وی ادامه داد: مالک بن نبی با مهاتما گاندی نیز ملاقات‌هایی داشته و به هر حال موفق می‌شود در سال ۱۹۳۶ دکترایش را بگیرد.
پس از آن نیز با جمال عبده الناصر آشنا می‌شود و تا زمان مرگش نیز در مصر ساکن می‌ماند.

زورق با اشاره به کتاب‌های نگارش شده توسط مالک بن نبی افزود: او کتاب‌های بسیاری از جمله ظواهر قرآن انسان مسلمان در جهان اقتصاد مشکل فرهنگ و …
نوشته و کتاب‌هایش نشان می‌دهد که دغدغه او دنیای اسلام و مسایل پیش روی آن است.
اگر زندگی‌نامه مالک را نگاه کنیم می‌بینیم که چقدر زندگی شبیه به مرحوم علی شریعتی دارد.

وی افزود: در سده اول هجری عرصه‌ای از آسیای غربی شمال آفریقا تا اقیانوس اطلس به تسخیر اندیشه اسلامی درآمد و این تسخیر نیز برخلاف تصور عموم توسط شمشیر نبوده چون همواره رابطه‌ای بین باران و جمعیت وجود دارد.
عربستان از ابتدا مشکل فقر جمعیت داشته و اسلام برای عربستان نیرو تولید کرده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اندیشمندانی چون شریعتی شهید چمران و…
همواره این دغدغه را داشته‌اند که گذشته قابل قبولی نداشتیم و اکنون باید چه کرد افزود: در این میان دو رویکرد نسبت به گذشته وجود داشت؛ عده‌ای معتقد بودند که باید این گذشته را حذف کنیم و از فرق تا نوک پا فرنگی شویم.
عده‌ای نیز معتقدند کارنامه ما اگرچه قابل قبول نبوده است اما اسلام همواره قابل قبول بوده و راه حل بازگشت به اسلام است.

وی تاکید کرد: ما باید بتوانیم در عمل و نظر اسلام را به جهان معرفی کنیم و در این راه باید خودمان را نقد کنیم و به اسلام واقعی پی ببریم بنابراین این دغدغه مهم ماست.

زورق با بیان اینکه غرب همواره تلاش کرده ما را به قبل از اسلام ببرد چون در آن زمان ما چیزی نداشتیم گفت: این در حالی است که تنها راه ما بازگشت به اسلام است.
بعد از انقلاب اسلامی نیز افرادی زیادی با وجود اینکه مورد حمله قرار گرفتند روی بازگشت به اسلام تاکید کردند که از آن جمله می‌توان به شریعتی و جلال آل احمد اشاره کرد.
این افراد همواره بر این موضوع تاکید کردند که اگر اسلام رویش را از ما بازگردانده ما نباید رویمان را از اسلام باز گردانیم.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.