نشست نقد و بررسی کتاب «روز اول، روز آخر» در کتاب زیتون

در نشست نقد و بررسی کتاب «روز اول، روز آخر» مطرح شد؛

داستانی بر مبنای کهن الگوی «سفر قهرمان» جوزف کمبل/ بزرگترین سعادت نویسنده دیدار مخاطبانش است

به گزارش روابط عمومی دفتر نشر فرهنگ اسلامی، نشست نقد و بررسی کتاب «روز اول، روز آخر» دوشنبه (۲۸ آبان ۱۴۰۳) با حضور معصومه میرابوطالبی (نویسنده) یوسف قوجق و علی ارسنجانی در فروشگاه کتاب زیتون برگزار شد.

یوسف قوجق؛ نویسنده حوزه کودک و نوجوان، درباره اثر گفت: این کتاب، یک اثر ادبی بسیار خوب است. تقریباً هیچ ایرادی ندارد. در نقد کتاب باید سره را از ناسره تشخیص داد و جدا کرد، اما این اثر هیچ ناسره‌ای نداشت. تقریبا هیچ ایرادی نمی‌توان از این اثر گرفت.

وی افزود: می‌توان مراحل «سفر قهرمان» جوزف کمبل را در این داستان مشاهده کرد. در انسان‌شناسی مرحله گذار داریم و مراحل گذار را می‌توان در این داستان مشاهده کرد. مراحل گذار در زندگی انسان از قبیل تولد، ازدواج و مرگ را همه تجربه می‌کنند و در این کتاب نیز این مراحل گذار درباره شخصیت‌های داستان قابل مشاهده هستند. شخصیت مسعود، قهرمان داستان چندلایه بوده و به خوبی به آن پرداخته شده است.

قوجق درباره مرزهای داستان اشاره کرد: نوجوان قصه در پایان به بلوغ می‌رسد. در داستان مرز بین نوجوان و بزرگسال به خوبی مشخص است. همچنین در داستان به هویت نوجوان نیز اشاره شده است. نوجوان در جستجوی پدر خود، درحقیقت به دنبال هویت خویش می‌گردد.

علی ارسنجانی نعمت‌الهی، نویسنده و مدرس ادبی در ادامه این نشست گفت: نقد مربوط به تجارت است. در گذشته پس از آن‌که زنان فرش‌ها را می‌بافتند، به بازار می‌بردند و عده‌ای فرش‌ها را نقد و آنها را قیمت‌گذاری می‌کردند.

وی افزود: داستان نیز یک محصول است، بهتر است زمانی‌که داستان را ارزش‌گذاری می‌کنیم ضعف‌ها و معایب آن‌ را نیز بیان کنیم. من به نقد سنتی معتقدم. باید داستان را براساس عناصر داستان نقد کنیم. چارچوب ما در نقد داستان، عناصر داستان است. اگر بخواهم این کتاب را به عنوان یک اثر آموزشی در کارگاه معرفی کنم، باید از دانش‌پژوهان بخواهم که عناصر داستان را یک به یک نقد کنند.

ارسنجانی گفت: کهن الگوی «سفر قهرمان» جوزف کمبل را می‌توان در این اثر مشاهده کرد. نخستین کتابی که قهرمان آن، سفر قهرمانی داشته، گیلگمش است. کتاب ادیسه هومر نیز به گفته کمبل سفر قهرمانی را تجربه می‎‌کند.

او افزود: پیرنگ مهم‌ترین بخش هر داستانی است. پیرنگ کتاب «روز اول، روز آخر» قوی است، اما مسئله فرعی داستان در پایان کتاب، بسیار بیشتر از مسئله اصلی و پیرنگ اصلی پررنگ شده است. در حقیقت پایان داستان، ۱۰۰ درصد درباره مسئله فرعی است و به پیرنگ اصلی پرداخته نشده است.

ارسنجانی در بخش دیگری از سخنان خود درباره شخصیت‌های داستانی در این اثر گفت: شخصیت‌های اصلی داستان به خوبی ساخته و پرداخته شده‌اند، اما شخصیت‌های فرعی یا کاملاً سیاه یا کاملاً سفیدند و بیشتر به تیپ می‌مانند تا شخصیت. مثلا مادر داستان کاملاً سفید است، فرد کلاهبردار کاملاً سیاه است. در صورتی که شخصیت‌ها زمانی باورپذیرند که خاکستری باشند.

در ادامه این مراسم نوجوان ۱۳ ساله‌ای به نام ستاره نعمت‌الهی گفت: این داستان را خواندم و بسیار برایم جذاب بود.

معصومه میرابوطالبی، نویسنده اثر نیز در پایان نشست گفت: بزرگ‌ترین سعادت نویسنده دیدار مخاطبانش است. من در پایان‌نامه خود «سفر قهرمان» را بررسی کردم. سال‌ها به بررسی اسطوره‌ها و کهن‌الگوها پرداختم، اما داستان‌نویسی مانند خیاطی نیست. برای نگارش داستان از الگوی مشخص استفاده نمی‌کنیم.

وی افزود: هرآنچه خوانده و دیده‌ایم در ناخودآگاهمان می‌ماند و در داستان‌ها خود را نمایان می‌کند.

کتاب «روز اول، روز آخر» نوشته معصومه میرابوطالبی توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی در ۱۹۲ صفحه و با قیمت ۱۳۵ هزار تومان با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه روانه بازار نشر شد.