رونمایی و نقد و بررسی کتاب «آغاز و انجام هستی و راهبری انسان» در سرای اهل قلم برگزار شد

کتاب «آغاز و انجام هستی و راهبری انسان» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، استاد حوزه و دانشگاه، محمدحسن زورق، عضو هیات امناء دفتر نشر فرهنگ اسلامی و سید محمدرضا دربندی، نویسنده کتاب عصر امروز (۱۰ بهمن ماه) در سرای اهل قلم رونمایی، نقد و بررسی شد.

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری بر ضرورت تولید کتاب و محتوا با موضوع اعتقادات اسلامی تاکید کرد و گفت:  نسلی که درکشور ما پرورش داده می شود با شعار بزرگ می شوند و دلیل اینکه گاهی با باد ملایم می لرزند و فرو می ریزند این است که با مبانی آشنایی لازم را ندارند.

این استاد دانشگاه افزود: مبنای علمی به تنهایی کافی نیست چرا که افرادی این مبناها را داشتند اما باز هم لرزیدند. اما شکی نیست که بدون این مبانی و اصول اعتقادی زمینه سعادت و نجات نسل آینده فراهم نمی شود. این روایت که « اگر کسی به خاطر شعار، تعارف، حزب و… عقیده ای را برگزیند، آن  اعتقاد را از دست می دهد اما اگر بر اساس مبنا و قاعده به باوری درست برسد، کوه ها هم اگر از جا کنده شوند او از جای خود کنده نمی شود» نشان دهنده اهمیت این اصول و مبانی است.

زائری بیان کرد:  شهید چمران و شهید بابایی  بر اساس مبانی و اصول درست برای ادامه تحصیل و آموزش به آمریکا می روند اما نه تنها آسیب نمی بینند بلکه آنجا را هم تحت تاثیر قرار می دهند.

وی این کتاب را  قدمی در راه نهادینه کردن اصول و مبانی دانست و گفت: بدون تردید این کتاب گام بلند و مبارکی است که در این مسیر برداشته شده است. این کتاب، تلاش برای ارائه زبانی نو در بیان مسائل اعتقادی است.

زائری به ویژگی کتاب« آغاز و انجام هستی و راهبری انسان» اشاره کرد و گفت: با اینکه که ظاهر، اسم و زبان کتاب نو و جدید است اما مبانی و ساختار کهن را حفظ کرده است. می توان گفت این کتاب،کتاب اصول دین و عقاید است و ابایی ندارد که خود را یک کتاب آموزش اعتقادی معرفی کند. در عین حال کتاب یک قالب و زبان نو پیدا کرده است که این امر شاید به دلیل خصوصیت فردی نویسنده باشد. در عین حال که اصول سنتی در کتاب حفظ شده است اما زبان آن زبان سنتی نیست بلکه از زبانی متفاوت برخوردار است.

این استاد حوزه و دانشگاه یکی از ویژگی محتوایی کتاب را  جست و جوی معنا دانست و گفت: جست و جوی معنا چیزی است که در ساختار کلاسیک و سنتی بحث های اعتقادی مسقیما به آن اشاره  نمی شود. این کتاب به جوان و انسان امروزی کمک می کند که مفهم و معنای زندگی خود را پیدا کند.

زائری با بیان اینکه این کتاب در طول سه دهه در مقاطع مختلف آزموده شده است، گفت: این کتاب در فضای حوزه و غیرحوزوی در معرض آزمون و خطا  قرار گرفته است.  ما کمتر دیدیم که از زمان تالیف یک کتاب سی سال گذشته باشد و بعد از دریافت بازخود های متفاوت از آن رونمایی شود.

زائری در پایان استفاده از منابع متعدد را از دیگر ویژگی های ممتاز این کتاب دانست و گفت:  این منابع در یک  بافت در هم تنیده و بسیار منسجم دیده می شود.  این امر باعث استفاده کتاب در مراکز مختلف شده است. بنابراین اگر این کتاب در مراکز و نهاد مختلف عرضه شود می توان آن را جذاب و مورد استفاده  تلقی کرد.

در ادامه این نشست، سید محمدرضا دربندی، نویسنده کتاب  با بیان اینکه در دانشگاه  و محافلی با حضور جوانان عمدتا با سوال هایی درباره حجاب، نماز و… رو به رو می شوم، گفت: در پاسخ به این سوال ها، جواب ها و استدلال هایی ارائه می شود. اگر تفکر این افراد را  نسبت به خدا و قیامت بدانیم راحت تر می توانیم با آنها وارد صحبت شویم.

وی ادامه داد: کسی که خدا، معاد، قیامت برای او قابل قبول نباشد در مواجه با احکامی که برای او سنگین است سوال هایی از این دست را مطرح می کند. ما باید برای جوانان توضیح دهیم که اگر خدا و قیامت را قبول دارید باید نظریه ای که من اسم آن را «شرکت و نشستن در پشت میز  قمار عاشقانه با خدا» می گذارم را نیز قبول داشته باشید. باید به جوانان یاد دهیم که اگر خدا و قیامت را قبول دارند باید بدانند که خداوند به دنبال آزمایش آنها است.

این نویسنده با بیان اینکه این نوع پاسخ ها را در مواجه با جوانان نتیجه بخش دیدم، عنوان کرد: بنابراین باید مبانی را برای جوانان نهادینه کنیم. متاسفانه در کنار کتاب هایی که در حوزه های مذهبی چاپ می شوند شاهد کتاب هایی هستیم که بسیاری از اعتقادات ما را زیر سوال می برند.

دربندی به عواملی که باعث چاپ کتابش شد، اشاره کرد و گفت: این کتاب ویژگی هایی دارد که نسبت به چاپ آن تردیدی به خود راه ندادم. یکی از این ویژگی ها،  ویژگی شکلی آن است. دو بخش مستقل در کتاب ایجاد شده که یک بخش آن آغاز و انجام هستی است که در آن بحث توحید، عدل، معاد و… ارائه شده و در بخش دیگر آن به راه و راهبری انسان پرداختم. همچنین، در این کتاب، بخش ولایت فقیه نیز گنجانده شده است چرا که ولایت فقیه استمرار حرکت انبیاء و ائمه است و به دلیل اینکه در این روزگار این موضوع ناشناخته است بخشی از کتاب را به آن اختصاص داده ام.

وی افزود: مخاطبان ما در مقاطع مختلف تحصیلی کتاب های دینی را گذرانده اند. بنابراین از تمام مباحثی که در این کتاب ها به تفصیل توضیح داده شده، به سرعت عبور کردم. در این کتاب حدود صد بیت شعر از اشعار مشاهیر بزرگ ادبیات فارسی همچون فردوسی، سعدی، مولانا و… آورده شده است. این امر به  لطافت موضوع کمک کرده تا کتاب از حالت سردی و خشکی خارج شود.

دربندی به نکات محتوایی این کتاب اشاره کرد و گفت: کتاب مهارت های اسلامی در دانشگاه ها بیشتر به افزایش علم کمک می کنند. بنابراین من در این کتاب به دنبال افزایش ایمان خوانندگان بودم. همچنین، در این کتاب، در انتهای هر برهان فلسفی، یک روایت گنجانده شده است. در طول هزار سالی که از دوران تولد اسلام می گذرد همیشه اشکالاتی را به آن وارد کرده اند. در بعضی از کتاب ها عینا این اشکالات نقل شده است. اما من در این کتاب، اشکالاتی که جوانان با آن مواجه هستن را  بیان کردم.

دربندی در پاسخ به این سوال علت اصلی تاخیر در چاپ کتاب چیست، گفت:  به دنبال این بودم که روش های تبین مطالب را به ذهن افرادی که در این عصر زندگی می کنند نزدیک کنم. این امر باعث تاخیر در چاپ کتاب شد.