انعکاس مضامین تاریخی اجتماعی در رُمان «وقت جنگ دوتارت را کوک کن»
انعکاس مضامین تاریخی اجتماعی در رمان «وقت جنگ دوتارت را کوک کن»
چکیده
رمان «وقت جنگ دوتارت را کوک کن» نوشته یوسف قوجق (۱۳۹۴)، رمانی اقلیمی، تاریخی است که توسعه‌طلبی‌های روسیه تزاری در بیابان‌های شرقی دریای خزر را در روایتی ادبی بازگو میکند. این رمان نخستین اثر ادبی است که با رویکرد رئالیسم اجتماعی، حقایق تاریخی، سیاسی و اجتماعی از نسلکشی مشهور به منطقه گوکتپه را بیان میکند.
در این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا با رویکرد توصیفی تفسیری، انعکاس رویدادی تاریخی در این اثر ادبی بررسی شده است. نقطه عزیمت پژوهش بر دو پرسش قرار گرفته که آیا نویسنده توانسته با پرهیز از احساسات صرف، واقعهای تاریخی را انعکاس دهد؟ همچنین میزان ارجاعات تاریخی این رمان تا چه اندازه با اسناد تاریخی مطابقت دارد؟ تحلیل یافتهها نشان میدهد، نویسنده با انعکاس دقیق زمینههای حمله قشون روسیه تزاری طی سه نبرد با مردم ترکمن صحرا در سالهای ۱۸۷۳، ۱۸۷۸ و ۱۸۸۱میلادی، روایتی ادبی منطبق با اسناد تاریخی از چگونگی واقعه گوکتپه و مرگ قریب به پانزده هزار نفر در میان سکوت دولت قاجار و سرانجام انعقاد قرارداد آخال برای واگذاری بخشی از سرزمین ایران به روسیه تزاری را پدید آورده است.