در مراسم رونمایی از کتاب علامه محمد تقی جعفری مطرح شد: علامه جعفری تلاش کرد تفکر فلسفی و دینی را با هم هماهنگ کند

 

علامه جعفری تلاش کرد تفکر فلسفی را هماهنگ با تفکر دینی کند. تفکر فلسفی علامه جعفری رها نیست بلکه چشمی به عقل و علم دارد و چشمی هم به دین دارد.

 

به گزارش روابط عمومی دفتر نشر فرهنگ اسلامی، آیین رونمایی از کتاب «علامه محمد تقی جعفری سرگذشت و ایام، آراء و اندیشه‌ها» به مناسبت سی امین هفته کتاب، با حضور سید مجتبی حسینی، مهدی گلشنی، دکتر محمدرضا اسدی و علی جعفری در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست مجتبی حسینی درباره علامه جعفری بیان کرد: علامه جعفری تا پایان عمر یکی از ویژگی‌هایش را حفظ کرد و آن این بود که مسلمان بود و بقیه چیزها به نسبت مسلمان بودن او تغییر می‌کرد.

او ادامه داد: زمانی که تفسیر معنوی یا نهج‌البلاغه می‌کرد هربار تعدادی با او مخالف بودند اما جامع رفتارهای او متکی به مسلمان بودن بوده و علامت مسلمان بودن خودش را حفظ کرد. این مسلمان یک فیلسوف، فقیه، ادیب و فرد با محبت و یک همسایه خوب برای همسایه‌هایش بود.

حسینی افزود: من در این سالها نتوانستم چیزی را در آیات و روایات بیابم که علامه به آن عمل نکرده باشد. او با وجود انجام مناسک از سوی خود، نسبت به انجام مناسک از سوی دیگران سختگیری و تعصب نداشت.


او ادامه داد: برخی تعصب‌ها و سخت‌گیری‌ها از روی نفس است و برخی از روی جهل. آنچه علامه را نزد بقیه جذاب می‌کرد این بود که با وجود شخصیت متعصب و سختگیر نسبت به خود با سایرین به نرمی رفتار کرده و سهل‌گیر بود و هنر خوب گوش کردن داشت. گزینشی گوش نمی‌داد و این باعث شده بود افراط و تفریط در رفتارها و اعمال او جایی نداشته باشد.

حسینی درباره کتاب بیان کرد: این کتاب به گونه‌ای جمع‌آوری شده که اگر کسی خواست در حال و هوای استاد قرار بگیرد به او کمک کند و باعث شود خواننده احساس کند در خانه علامه درحال بالا رفتن است پله‌ها و قدم زدن لابه‌لای کتاب‌های کتابخانه‌اش است.

محمد گلشنی پژوهشگر و استاد فلسفه سخنران دوم نشست درباره علامه گفت: علامه‌جعفری  ویژگی‌هایی داشت که در کمتر کسی مجموع این صفات جمع است. او از زمان خود جلوتر بود و روی چند نکته تاکید داشت. در زمانی که صحبت از پوزیتیویسم بود او از طرد آن سخن به میان آورد درحالیکه هنوز هم اکثر دانشگاه‌های ما پوزیتیویستی فکر می‌کنند به تازگی برخی از فلاسفه و فیزیکدانان پوزیتیویسم را رد می‌کنند.

او ادامه داد: زمانی که علامه درباره پوزیتیویسم و کامل نبودن آن و مشکل داشتن این تفکر سخن گفت، خیلی از حوزوی‌ها در این‌باره حرفی نزدند درحالیکه درحال حاضر خیلی از فیزیکدانان و فلاسفه به این نتیجه رسیده‌اند که پوزیتویسم را رد کنند. علامه جعفری همچنین درباره ضرورت یادگیری علوم جدید بحث کرد و گفت لازم است علوم جدید را وارد حوزه کنیم و با فلسفه ترکیب کرده تا فقها بتوانند پاسخ مردم را به زبان روز بدهند.

گلشنی با اشاره به اینکه عدم پایان علم و اندیشه نکته دیگر مورد توجه از جانب علامه جعفری بود گفت: علامه معتقد بود که علم و اندیشه پایانی ندارد در حالی که در پایان قرن ۲۰ عالمان تراز اول به این نتیجه رسیده‌اند که علم هیچ وقت پایان نمی‌یابد و همیشه رو به جلو است.

محمدرضا اسدی سخنران سوم در این نشست سخنان خود را با طرح این سوال آغاز کرد که چرا علامه جعفری در سنت فلسفه اسلامی مسیر گذشتگان را ادامه نداد.

او گفت: من تاریخ فلسفه اسلامی را به قبل از جعفری و بعد از جعفری تقسیم می‌کنم. اولین آثار علامه در مورد ارتباط انسان و جهان است. دغدغه ایشان شناخت انسان و نسبت انسان با عالم بود.

این پژوهشگر و نویسنده با بیان اینکه علامه جعفری انسان را مبنای تفکر فلسفی خود قرار داد، عنوان کرد: علامه جعفری در مورد ماهیت انسان بحث کرد و نکته قابل توجه در تفکر علامه جعفری این است که انسان در پرتوی نسبت‌ها تعریف می‌شود، حتی وقتی می‌خواهد “من” را تعریف کند نسبت انسان با خود را مورد توجه قرار می‌دهد.

او با اشاره به اینکه علامه جعفری رویکرد انسان شناسانه در چهره‌های مختلف را مورد بررسی قرار داد، تصریح کرد: نگاه علامه جعفری برای تبیین حقیقت انسان یک نگاه ترکیبی است نه تک بعدی. در حقیقت نگاه علامه نسبت به انسان جامع الاطراف بود.

اسدی با اشاره به رویکرد دینی و قرآنی علامه جعفری بیان کرد: علامه جعفری در رویکرد فلسفی اشاره می‌کند که یکی از معضلات ما در انسان‌شناسی این است که از تعبیر این است و جز این نیست، استفاده می‌شود. علامه جعفری در کنار نگاه فلسفی و تاریخی اشاره می‌کند که به لحاظ دینی قرآن کریم هم طبیعت و ماهیت قطعی انسان را تعریف نکرده است. ایشان یک بحثی در مورد نگاه به انسان در افق قرآنی دارد که بسیار قابل توجه است و می‌توانید آن را مطالعه کنید.

این نویسنده بیان کرد: در قرآن کریم به عناوین مختلف انسان اشاره شده، اینکه انسان عجول و حریص است. علامه جعفری می‌گوید قران انسان را چطور معرفی می‌کند؟ آیا ماهیت انسان را تعریف می‌کند؟ تمام آیات دلالت بر این دارند که یک بعد از ابعاد انسان توضیح داده شده است. قرآن کریم تعابیر متنوع از انسان آورده است که نشان دهد انسان ذوالابعاد است.

او در انتها با اشاره به اینکه علامه جعفری همواره تاکید داشت که متر و ترازو را گم نکنید، اظهار کرد: علامه جعفری تلاش کرد تفکر فلسفی را هماهنگ با تفکر دینی کند. تفکر فلسفی علامه جعفری رها نیست بلکه چشمی به عقل و علم دارد و چشمی هم به دین دارد. شما نمی‌توانید به واسطه حقیقت هستی را و حقیقت نسبت انسان با هستی را شرح دهید و دین است که به مثابه زبان هستی است.

 

کتاب «علامه محمد تقی جعفری سرگذشت و ایام، آراء و اندیشه‌ها»  نوشته علامه محمدتقی جعفری در ۴۸۸ صفحه به قیمت ۱۹۵ هزار تومان از سوی دفتر نشر و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

 

دفتر نشر فرهنگ اسلامیرونماییسرگذشت و ایامعلاه جعفری
Comments (0)
Add Comment